Xử lý nghiêm việc "lách luật" lãi suất

Theo đó, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về giảm lãi suất cho vay nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2025 đạt 8% trở lên và chỉ đạo của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tại Chỉ thị 01/CT-NHNN ngày 20/1/2025, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tiếp tục triển khai các giải pháp ổn định mặt bằng lãi suất tiền gửi để phấn đấu giảm lãi suất cho vay. 

Để tiếp tục triển khai quyết liệt các giải pháp giảm lãi suất cho vay theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 19/CĐ-TTg ngày 24/2/2025, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các tổ chức tín dụng và Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố tập trung triển khai một số nhiệm vụ.

Cụ thể, đối với tổ chức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng quán triệt nghiêm túc chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước để triển khai các giải pháp ổn định mặt bằng lãi suất tiền gửi góp phần ổn định thị trường tiền tệ; Tổ chức thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước trong việc tiếp tục tiết giảm chi phí hoạt động, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản hóa thủ tục và các biện pháp khác để giảm lãi suất cho vay, sẵn sàng chia sẻ một phần lợi nhuận nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng, thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh.  

Đồng thời, tập trung tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng kinh tế (tiêu dùng, đầu tư, xuất khẩu) và các động lực tăng trưởng mới (chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo…); kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, đảm bảo hoạt động tín dụng an toàn, hiệu quả.

Ngân hàng Nhà nước cũng chỉ đạo các ngân hàng tiếp tục nghiêm túc thực hiện công bố lãi suất cho vay bình quân, chênh lệch lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân, lãi suất cho vay các chương trình tín dụng, gói tín dụng và các loại lãi suất cho vay khác (nếu có) trên trang thông tin điện tử của tổ chức tín dụng. Thường xuyên báo cáo Ngân hàng Nhà nước việc công bố và thực hiện lãi suất tiền gửi, lãi suất cho vay theo quy định; tích cực chủ động truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng, công bố thông tin về việc giảm lãi suất cho vay, đồng thời, kịp thời thông tin cụ thể về chính sách giảm lãi suất để khách hàng vay nắm bắt, tiếp cận và thụ hưởng.

Đối với Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu theo dõi, chỉ đạo các tổ chức tín dụng trên địa bàn duy trì ổn định lãi suất tiền gửi và triển khai quyết liệt các biện pháp để phấn đấu giảm lãi suất cho vay; nghiêm túc thực hiện việc công bố thông tin về lãi suất cho vay, chương trình tín dụng ưu đãi lãi suất (nếu có) đến khách hàng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân phát triển sản xuất kinh doanh.

Đồng thời, theo dõi sát diễn biến lãi suất trên địa bàn; chỉ đạo kiểm tra, giám sát các tổ chức tín dụng, chi nhánh tổ chức tín dụng trên địa bàn trong việc triển khai chủ trương, chính sách của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước về ổn định lãi suất tiền gửi, giảm lãi suất cho vay; chủ động xử lý theo thẩm quyền và báo cáo Ngân hàng Nhà nước những vấn đề vượt thẩm quyền.

Ngân hàng Nhà nước cũng chỉ đạo các đơn vị này tăng cường truyền thông về chủ trương, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước trên địa bàn để tổ chức tín dụng tích cực triển khai các giải pháp giảm lãi suất cho vay và để người dân, doanh nghiệp nắm bắt, tiếp cận rõ ràng, đầy đủ, minh bạch về các giải pháp này. 

Tại văn bản trên, Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh sẽ tiếp tục thường xuyên theo dõi chặt chẽ lãi suất tiền gửi và cho vay, việc công bố lãi suất cho vay trên trang thông tin điện tử của tổ chức tín dụng; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động của các tổ chức tín dụng, nhất là việc công bố lãi suất tiền gửi, lãi suất cho vay, hoạt động cấp tín dụng của các tổ chức tín dụng; xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật các trường hợp vi phạm, các tổ chức tín dụng cạnh tranh lãi suất không lành mạnh, không đúng quy định. 

Trước đó, triển khai chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng, chiều 25/2, Ngân hàng Nhà nước đã tổ chức cuộc họp trực tuyến về thực hiện các giải pháp ổn định mặt bằng lãi suất tiền gửi. Cuộc họp cũng tập trung vào việc tối ưu hóa chi phí vận hành, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, đơn giản hóa quy trình hành chính và cân nhắc chia sẻ một phần lợi nhuận để hỗ trợ giảm lãi suất cho vay, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân và doanh nghiệp trong tiếp cận vốn tín dụng, từ đó thúc đẩy tăng trưởng sản xuất và kinh doanh.

Tại cuộc họp, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp tục thực hiện mạnh mẽ các biện pháp hạ lãi suất cho vay. Ông yêu cầu các ngân hàng thương mại tuân thủ nghiêm túc chỉ đạo từ Chính phủ và Thủ tướng, đảm bảo giữ ổn định mặt bằng lãi suất tiền gửi và tiếp tục nỗ lực tìm kiếm giải pháp giảm lãi suất cho vay.

Theo cập nhật đến ngày 18/2/2025, ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ - Ngân hàng Nhà nước, cho biết tổng dư nợ tín dụng của toàn hệ thống đạt 15,62 triệu tỷ đồng, ghi nhận mức tăng nhẹ 0,02% so với cuối năm 2024 và tăng 16,35% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, cùng thời điểm năm 2024, dư nợ tín dụng từng giảm 1,01% so với tháng 12/2023.

Ông Quang cũng lưu ý rằng mặc dù tăng trưởng tín dụng vẫn ở mức thấp, nhưng Ngân hàng Nhà nước vẫn liên tục bơm thanh khoản cho hệ thống các tổ chức tín dụng. Điều này cho thấy áp lực thanh khoản trong hệ thống ngân hàng không lớn, do đó, không có yếu tố bắt buộc khiến các ngân hàng phải tăng lãi suất huy động trong thời gian qua./.

Lê Phương