Thông tin phản hồi vụ “Xây nhà, nộp thuế đất gần 40 năm bất ngờ phát hiện mình tay trắng” ở Nam Định

Như đã thông tin, trong đơn của  ông Nguyễn Viết Ngọc (nơi thường trú tại Nông trường Bạch Long, huyện Giao Thủy) gửi về Truyền hình Thông tấn kêu cứu về việc bỗng nhiên phát hiện thửa đất mình đang sử dụng hàng chục năm nay, xây nhà ở ổn định, đã có tên trên bản đồ địa chính và đóng thuế đầy đủ, nhưng giờ đây ông lại không có tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ).

Ông Ngọc cho biết bố ông sinh được 4 người con, cùng sinh sống trên mảnh đất có diện tích 1400m² từ nhỏ. Năm 1986, ông được bố mẹ cho 216m2 đất ở, sau này theo tiêu chuẩn vợ ông được Hợp tác xã Hồng Tiến bán cho 3 sào đất, trong đó có thửa đất rộng 288m² liền kề với mảnh đất ông được bố mẹ cho tổng cộng là 504m² (216m² +288m² = 504m²), trên bản đồ địa chính xã quản lý thể hiện rất rõ việc này. Trong quá trình sinh sống ông Ngọc đã đóng thuế sử dụng đất nông nghiệp và thuế đất phi nông nghiệp đầy đủ và liên tục hàng chục năm nay. Tuy nhiên, đến tháng 5/2024 ông Ngọc bất ngờ phát hiện mình không có tên trên bản đồ địa chính năm 2006 và cũng không có tên trên GCNQSDĐ tại các thửa đất mà ông đã sinh sống, đóng thuế đất nhiều năm qua.

Cấp đất có đúng đối tượng và thực tế sử dụng đất?

Theo tìm hiểu, hồ sơ do Văn phòng đăng ký đất đai huyện Giao Thủy cung cấp cho phóng viên thì việc cấp GCNQSDĐ cho hộ gia đình cụ Nguyễn Viết Hạp căn cứ trên bản đồ năm 2006. Hiện tại xã Hồng Thuận đang quản lý 3 thời kỳ bản đồ gồm: bản đồ năm 1986, bản đồ 1992 và bản đồ 2006.  

Theo đó, tại bản đồ năm 1986 thửa đất số 333 với diện tích 1400 m² mang tên Ông Hạp.

Theo bản đồ năm 1992 thửa đất trên được tách làm 2 thửa, trong đó thửa đất số 88 diện tích 1080m² mang tên cụ Hạp, thửa đất số 89 diện tích 540 m² mang tên ông Ngọc. Đồng thời, theo trình bày và tài liệu ông Ngọc cung cấp thì trong 540 m² đất có 216m2 đất ở ông được bố mẹ cho và 288m² đất nông nghiệp vợ ông mua của Hợp tác xã Hồng Tiến như đã trình bày ở trên.

Tuy nhiên, đến bản đồ năm 2006 thì toàn bộ 2 thửa đất theo bản đồ năm 1992 lại được điều chỉnh hoàn toàn khác biệt. Cụ thể hai thửa đất này được gộp và chia lại thành 2 thửa, tại thửa số 31 có diện tích 503m² mang tên một người em ông Ngọc. Thửa số 30 diện tích 1115m² mang tên cụ Hạp. Như vậy, lúc này thửa đất mang tên ông Ngọc tại bản đồ năm 1992 đã hoàn toàn biến mất, trong đó có cả phần đất nông nghiệp 288m² mà vợ ông được mua đã được chuyển vào thửa đất mang tên cụ Hạp mà không được sự đồng ý của Ông Ngọc.

Ông Ngọc có phải là thành viên trong hộ gia đình cụ Hạp?

Năm 2020, từ phần diện tích đất còn lại mang tên vợ chồng mình (GCNQSDĐ cấp 2008), cụ Nguyễn Viết Hạp tiếp tục làm thủ tục cho tặng và tách GCNQSDĐ cho hai vợ chồng ông Nguyễn Viết Hậu (cũng là một người em ông Ngọc) phần diện tích 700,6m², phần diện tích còn lại là 337m² mang tên cụ Nguyễn Viết Hạp và cụ Nguyễn Thị Thơm.   

Việc cấp GCNQSDĐ trên căn cứ vào Hợp đồng cho tặng quyền sử dụng đất giữa bên cho là cụ ông Nguyễn Viết Hạp và vợ là cụ bà Nguyễn Thị Thơm, bên được cho tặng là ông Nguyễn Viết Hậu và vợ là bà Phan Bích Hương. Hợp đồng cho tặng này không ghi rõ ngày, tháng, năm cụ thể, nhưng vẫn được cán bộ UBND xã Hồng Thuận thời điểm đó ký chứng thực vào ngày 5/5/2020.  

Theo ông Ngọc, vào thời điểm bố mẹ ông cho hai vợ chồng ông Hậu đất, không ai hỏi ý kiến cũng như thông báo sự việc cho gia đình ông được biết. Cùng với đó, dựa trên hồ sơ tài liệu thì GCNQSDĐ được cấp là cấp cho Hộ gia đình đứng tên cụ ông Nguyễn Viết Hạp và cụ bà Nguyễn Thị Thơm. Nhưng hộ gia đình ở đây là không chỉ có bố mẹ ông là cụ Hạp và cụ Thơm mà là toàn bộ gia đình, gồm bố mẹ và các anh chị em trong nhà ông, những người trong cùng huyết thống và có công tôn tạo, gìn giữ thửa đất trên. Vậy nên khi định đoạt thửa đất này phải có sự đồng thuận của đầy đủ các thành viên trong hộ gia đình là bố mẹ và anh chị em ông.

UBND xã Hồng Thuận nói gì về vấn đề chanh chấp thửa đất nói trên ?

Theo thông tin do UBND xã Hồng Thuận cung cấp cho Chuyên mục Hộp thư VNews mới đây, cho biết, cụ ông Nguyễn Viết Hạp và cụ bà Nguyễn Thị Thơm được cấp GCNQSDĐ số AK 921513 do UBND huyện Giao Thuỷ cấp ngày 01/02/2008 theo Quyết định số H0/3194/QĐ-UBND; diện tích được cấp là 1037,6 m². Theo tìm hiểu của PV, GCNQSDĐ này chỉ căn cứ vào số liệu đất đai được ghi nhận tại tờ bản đồ số 25, thửa đất số 30, bản đồ xã Hồng Thuận lập năm 2006 mà không xét đến quá trình biến động đất đai qua các thời kỳ và hiện trạng quyền tài sản (288m² là thửa đất vợ ông Ngọc mua của Hợp tác xã Hồng Tiến, như đã trình bày ở trên) có trên đất.

Về hồ sơ xin tách thửa đất và cho tặng quyền sử dụng đất của cụ Nguyễn Viết Hạp, theo UBND xã Hồng Thuận là hoàn toàn đúng theo hướng dẫn của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nam Định vào thời điểm năm 2020, nên sau đó cụ Nguyễn Viết Hạp và ông Nguyễn Viết Hậu đã được Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nam Định thẩm định và cấp GCNQSDĐ theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, về vấn đề này UBND xã cũng không đề cập đến quy định của pháp luật quy định về quyền và lợi ích hợp pháp của các thành viên trong hộ gia đình được cấp chung một GCNQSDĐ đối với Hợp đồng cho tặng quyền sử dụng đất như đã trình bày ở trên.

UBND xã Hồng Thuận cũng cho biết, đã nhiều lần mời gia đình ông Ngọc và các em ông Ngọc lên để hòa giải nhưng không thành. Bởi vậy, UBND xã Hồng Thuận đã hướng dẫn ông Ngọc nếu không thống nhất được với anh em trong gia đình, có quyền làm đơn khởi kiện ra tòa án nhân dân huyện để giải quyết vụ việc tranh chấp dân sự về đất đai.                                                                                                                    

Ý kiến luật sư                                                                                               Dưới góc độ pháp lý, chia sẻ về vấn đề này, Luật sư Vũ Văn Nhất - Đoàn luật sư TP Hà Nội, cho biết: Việc cấp GCNQSDĐ cho cụ Hạp năm 2007 không xét đến sự biến động đất đai các thời kỳ bản đồ, đặc biệt cấp cả phần đất không thuộc quyền sử dụng thực tế là phần đất nông nghiệp của vợ ông Ngọc, việc này có dấu hiệu không đúng với đối tượng sử dụng đất, nguồn gốc sử dụng đất. 

Theo Mục 4 Khoản 2 Điều 152 Luật Đất đai năm 2024 quy định những trường hợp thu hồi GCNQSDĐ đã cấp như sau:

GCNQSDĐ đã cấp không đúng thẩm quyền, không đúng diện tích đất, không đúng đối tượng sử dụng đất, không đủ điều kiện được cấp, không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất hoặc nguồn gốc sử dụng đất theo quy định pháp luật đất đai tại thời điểm cấp giấy chứng nhận.  

Về vấn đề Hộ gia đình trong GCNQSDĐ: Hiện nay, pháp luật đất đai đã nêu rõ thế nào là đất thuộc quyền sử dụng của hộ gia đình. Cụ thể tại khoản 25 Điều 3 Luật Đất đai số 31/2024/QH15 quy định như sau:

“Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất”. Quy định về quyền sử dụng đất của hộ gia đình trước đây cũng đã được ghi nhận tại Luật Đất đai số 45/2013/QH13 với nội dung tương tự như khoản 25 Điều 3 Luật Đất đai 2024 nêu trên.

Như vậy, theo Luật sư Nhất, việc chỉ có cụ ông Nguyễn Viết Hạp và cụ Bà Nguyễn Thị Thơm ký vào Hợp đồng cho tặng quyền sử dụng đất là vấn đề cần được xem xét lại để đảm bảo quyền lợi cho các bên.

Thiết nghĩ, để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, hóa giải mâu thuẫn và tránh khiếu kiện kéo dài, UBND huyện Giao Thủy và các cơ quan chức năng cần sớm kiểm tra quy trình cấp và chia tách quyền sử dụng đất của gia đình cụ Nguyễn Viết Hạp, đảm bảo việc thực hiện đúng quy định của pháp luật, điều chỉnh cho phù hợp nếu có sai sót./.

Nhóm PV